دردی ناگهانی، تیرکشنده و طاقت فرسا که به صورت برق آسا از یک سمت صورت عبور می کند. اگر شما یا اطرافیانتان چنین دردی را تجربه کرده باشید، احتمال زیادی وجود دارد که پای عصب سه قلو یا همان تری ژمینال در میان باشد.
این عصب یکی از حساس ترین و حیاتی ترین اعصاب بدن است که با کوچک ترین تحریک می تواند دردهایی را ایجاد کند که زندگی روزمره فرد را مختل نماید. در این مقاله، به صورت کامل به بررسی محل قرارگیری عصب سه قلو، دلایل بروز درد، روش های متنوع درمان عصب سه قلو (از دارو تا جراحی)، نقش ماساژ و …، خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
عصب سه قلو چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
عصب سه قلو یا همان عصب تری ژمینال، یکی از مهم ترین عصب های صورت است که نقش اصلی اش در احساس درد، لمس و دما در ناحیه صورت است. این عصب از مغز شروع می شود و به سه شاخه تقسیم می شود که هر کدام بخش خاصی از صورت را پوشش می دهند.
شاخه اول به پیشانی و اطراف چشم ها می رود، شاخه دوم گونه ها، بینی و دندان های بالا را کنترل می کند، و شاخه سوم به فک پایین، لب ها و زبان مربوط می شود. علاوه بر احساس درد و لمس، این عصب در حرکت دادن فک هنگام جویدن غذا هم نقش دارد. وظیفه اصلی این عصب انتقال پیام های حسی مانند لمس، درد و دما به مغز است، اما در برخی بخش ها نیز در حرکات عضلات فک هنگام جویدن نقش دارد.
دلیل درد عصب سه قلو چیست و چه عواملی در بروز آن مؤثرند؟
شایع ترین علت درد عصب سه قلو، نوعی اختلال عصبی به نام نورالژی تری ژمینال است که معمولاً در اثر تماس غیرعادی یک رگ خونی با عصب ایجاد می شود. این تماس باعث تحریک یا فشرده شدن عصب می شود و منجر به بروز دردهای شدید، ناگهانی و تیرکشنده در صورت خواهد شد.
البته عوامل دیگری نیز می توانند باعث این نوع درد شوند که از جمله ابتلا به بیماری های خودایمنی مانند ام اس، وجود تومورهای مغزی، ضربه به سر، التهابات عفونی یا حتی انجام کارهای دندان پزشکی اشاره کرد.
برای آشنایی با نحوه درمان آرتروز زانو می توانید مقاله درمان آرتروز زانو با سلولهای بنیادی در اصفهان را مطالعه فرمایید یا با مشاوران کلینیک دکتر نادری افشار تماس بگیرید.
انواع روش های درمان عصب سه قلو؛ از دارو تا جراحی
درمان عصب سه قلو بسته به شدت علائم، علت زمینه ای و پاسخ بدن بیمار به درمان، متغیر است. گزینه های درمانی از روش های دارویی شروع شده و در موارد شدیدتر به درمان های تهاجمی تر می رسد.
درمان دارویی
معمولاً خط اول درمان عصب سه قلو شامل داروهایی است که به تنظیم فعالیت عصبی و کاهش درد کمک می کنند و این داروها با تصمیم پزشک معالج تجویز می شود.
تزریق و بلوک عصبی
در برخی بیماران، تزریق داروهای بی حس کننده یا کورتونی در اطراف عصب می تواند باعث تسکین نسبی یا حتی بلندمدت درد شود.
رادیوفرکوئنسی(RF)
در این روش از درمان عصب سه قلو با استفاده از امواج حرارتی، بخشی از عصب به صورت انتخابی غیرفعال می شود تا دیگر پیام درد را انتقال ندهد.
گامانایف
نوعی درمان غیرتهاجمی با استفاده از پرتوی متمرکز گاما که به صورت هدفمند عصب را بدون برش جراحی تخریب می کند.
جراحی میکروواسکولار دکامپرشن
در این روش تخصصیاز درمان عصب سه قلو ، جراح اعصاب رگ فشرده کننده ی عصب را شناسایی و جدا کرده و عصب را آزاد می کند.
هزینه عمل عصب سه قلو چقدر است؟
هزینه درمان عصب سه قلو بسته به روش انتخابی، مرکز درمانی، تجهیزات مورد استفاده و تخصص تیم پزشکی تفاوت زیادی دارد. برای مثال، هزینه جراحی میکروواسکولار که نیاز به بستری و اتاق عمل دارد بسیار بیشتر از روش هایی مانند رادیوفرکوئنسی یا گامانایف است. همچنین هزینه های جانبی مانند مشاوره تخصصی، MRI مغز، آزمایش های قبل از عمل و داروهای بعد از عمل باید در نظر گرفته شوند.
عوارض بعد از عمل عصب سه قلو؛ آنچه باید بدانید
همان طور که در هر مداخله پزشکی وجود دارد، درمان های تهاجمی عصب سه قلو نیز ممکن است با عوارضی همراه باشند. شایع ترین عارضه، بی حسی موقت یا دائمی در بخشی از صورت است که ممکن است حس ناخوشایندی ایجاد کند، اما معمولاً با گذشت زمان بهبود می یابد.
همچنین در برخی موارد احتمال افتادگی عضلات صورت، عود مجدد درد، بروز عفونت یا التهاب در ناحیه جراحی وجود دارد. البته این عوارض اغلب نادر بوده و در صورتی که عمل توسط تیم جراحی مجرب انجام شود، قابل کنترل هستند. بیماران باید پس از عمل به طور منظم تحت پیگیری باشند تا در صورت بروز هرگونه علائم غیرطبیعی، اقدامات لازم انجام شود.
ماساژ عصب سه قلو تاثیری در کاهش درد دارد؟
اگرچه ماساژ مستقیماً باعث درمان عصب سه قلو نمی شود، اما می تواند از طریق کاهش تنش عضلانی، بهبود جریان خون و آرام سازی اعصاب محیطی به کاهش درد کمک کند. ماساژ ناحیه گیجگاهی، پیشانی، فک و گردن با حرکات دایره ای آرام، همراه با استفاده از روغن های گرم کننده مانند زنجبیل یا سیاهدانه، در برخی بیماران تأثیرات مثبتی داشته است.
البته در صورتی که درد ناشی از تحریک شدید عصب باشد، ماساژ ممکن است بی اثر یا حتی تحریک کننده باشد، بنابراین توصیه می شود فقط زیر نظر پزشک یا متخصص طب فیزیکی انجام شود.
مسکن قوی برای درد عصب سه قلو
داروهایی مثل ایبوپروفن یا استامینوفن که برای سردرد یا دردهای معمولی استفاده می شوند، معمولاً در درمان درد عصب سه قلو مؤثر نیستند، چون این نوع درد منشأ عصبی دارد. به همین دلیل، پزشکان معمولاً داروهایی تجویز می کنند که روی فعالیت عصبی و انتقال پیام درد در عصب اثر می گذارند.
از رایج ترین این داروها می توان به کاربامازپین اشاره کرد که بیشتر از بقیه برای درمان نورالژی عصب سه قلو استفاده می شود. همچنین داروهایی مثل گاباپنتین و پرگابالین برای کاهش تحریک پذیری عصب، و آمی تریپتیلین برای دردهای مزمن عصبی تجویز می شوند.
در موارد بسیار شدید که درد تحمل ناپذیر است، ممکن است پزشک داروهای قوی تری مثل مورفین را برای مدت کوتاه پیشنهاد کند. نکته بسیار مهم این است که تمام این داروها باید فقط با تجویز و زیر نظر پزشک مصرف شوند، چون هرکدام می توانند عوارض خاص خود را داشته باشند و استفاده خودسرانه از آن ها ممکن است خطرناک باشد.
برای آشنایی با نحوه درمان تنگی کانال نخاعی می توانید مقاله درمان تنگی کانال نخاعی بدون جراحی در اصفهان را مطالعه فرمایید یا با مشاوران کلینیک دکتر نادری افشار تماس بگیرید.
درمان درد عصب سه قلو با طب سنتی؛ حقیقت علمی یا باور عامیانه؟
در سال های اخیر توجه به طب سنتی در مدیریت دردهای مزمن افزایش یافته، اما باید با دیدی واقع گرایانه به موضوع نگاه کرد. برخی ترکیبات گیاهی مانند سنبل الطیب، گل گاوزبان و بابونه خواص آرام بخش دارند و ممکن است در کاهش اضطراب و تنش مؤثر باشند. همچنین استفاده از روغن های موضعی مانند سیاهدانه، بنفشه یا روغن میخک برای ماساژ ملایم صورت، تجربه ی تسکین موقت را در برخی بیماران ایجاد کرده است.
با این حال، تاکنون هیچ شواهد علمی قطعی در تأیید درمان عصب سه قلو با طب سنتی وجود ندارد. بنابراین این روش ها صرفاً باید در کنار درمان اصلی و با هماهنگی پزشک استفاده شوند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
درمان قطعی درد عصب سه قلو؛ آیا واقعاً ممکن است؟
پاسخ به این سؤال بستگی به علت اصلی بیماری دارد. اگر علت درد تماس یک رگ خونی با عصب باشد، جراحی می تواند در بسیاری از موارد باعث درمان قطعی شود. در برخی بیماران، درمان هایی مانند رادیوفرکوئنسی یا گامانایف، باعث درمان های قطعی یا طولانی مدت شده اند.
اما در مواردی مانند بیماری ام اس یا موارد ناشناخته، ممکن است درد عصب سه قلو قطعی درمان نشود و هدف، کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی باشد. بنابراین لازم است بیماران با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کرده و مسیر درمان را بر اساس تشخیص دقیق طی کنند.
درمان درد عصب سه قلو در کلینیک درد اصفهان
عصب سه قلو، با وجود آن که ساختاری کوچک و پنهان در عمق جمجمه دارد، اما زمانی که دچار التهاب یا اختلال شود، می تواند دردهایی شدید، ناگهانی و غیرقابل تحمل در ناحیه صورت ایجاد کند که زندگی روزمره بیمار را کاملاً تحت تأثیر قرار می دهد. بسته به علت بروز این درد، گزینه های درمانی مختلفی مانند مصرف داروهای تخصصی، تزریق عصبی، رادیوفرکوئنسی، گامانایف یا حتی جراحی های پیشرفته در دسترس هستند.
دکتر نادری افشار در کلینیک درد در اصفهان، با تکیه بر تجربه و دانش روز پزشکی، روش های مختلف و به روز درمان عصب سه قلو انجام می شود. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان با این مشکل مواجه هستید، می توانید برای انجام مشاوره تخصصی و بررسی دقیق وضعیت، با کلینیک تماس بگیرید یا به مطب مراجعه کنید.
لازم به ذکر است که پیش از هر نوع درمان، انجام جلسه مشاوره و معاینه حضوری برای انتخاب مناسب ترین روش درمانی کاملاً ضروری است. تشخیص درست و اقدام به موقع، می تواند تفاوت بزرگی در مسیر درمان و کیفیت زندگی شما ایجاد کند.
